O hidróxeno

O hidróxeno é o elemento químico de número atómico 1, representado polo símbolo H. Cunha masa atómica de 1,00794 (7) ou, é o máis lixeiro da táboa dos elementos. Polo xeral, preséntase na súa forma molecular, formando o gas diatómico H2 en condicións normais. Este gas é inflamable, incoloro, inodoro, non metálico e insoluble en auga.

Debido ás súas distintas propiedades, o hidróxeno non se pode encadrar claramente en ningún grupo da táboa periódica, aínda que moitas veces sitúase no grupo 1 (ou familia 1A) por posuír un só electrón na capa de valencia ou capa superior.

O hidróxeno é o elemento químico máis abundante, ao constituír aproximadamente o 75 % da materia visible do universo. Na súa secuencia principal, as estrelas están compostas principalmente por hidróxeno en estado de plasma. O hidróxeno pode obterse a partir da auga por un proceso de electrólise, pero resulta un método moito máis caro que a obtención para partir do gas natural. Da mestura de dous isotopos do hidroxeno, o deuterio ( 2H )  e o tritio  ( 3H ) procede unha das bombas mais potentes de hoxe en dia as bombas de hidroxeno ( bombas H ).

As bombas de hidróxeno realizan a fusión (non a fisión) de núcleos lixeiros (isótopos do hidróxeno) en núcleos máis pesados. A bomba de hidróxeno (bomba H), bomba térmica de fusión ou bomba termonuclear baséase na obtención da enerxía desprendida ao fusionarse dous núcleos atómicos, en lugar da fisión dos mesmos.

A enerxía despréndese ao fusionarse os núcleos de deuterio (2H) e de tritio (3H), dous isótopos do hidróxeno, para dar un núcleo de helio. A reacción en cadea propágase mercé aos neutróns de alta enerxía desprendidos na reacción. Para iniciar este tipo de reacción en cadea é necesario unha gran achega de enerxía, polo que todas as bombas de fusión conteñen un elemento chamado iniciador ou primario, que é unha bomba atómica de fisión que produce a detonación inicial da bomba; aos elementos que compoñen a parte fusionable da bomba (deuterio, tritio, litio, etc) coñéceselles como secundarios.

A primeira bomba deste tipo foi detonada en Enewetak (atolón das Illas Marshall) o 1 de novembro de 1952, durante a proba Ivy Mike, con marcados efectos no ecosistema da rexión. A temperatura alcanzada na «zona cero» (lugar da explosión) foi de máis de 15 millóns de graos, tan quente como o núcleo do Sol, por unhas fraccións de segundo.

Tecnicamente falando, as bombas chamadas termonucleares ou bombas de hidróxeno non son bombas de fusión pura, senón bombas de fisión/fusión/fisión. A detonación do artefacto primario de fisión produce a reacción de fusión, como a descrita, cuxo propósito é xerar neutróns de alta velocidade, que, á súa vez, producen a fisión do (235Ou, 239Pu ou mesmo 238Ou) que forma parte do secundario.

Igor Alexandre Paixao Esperança